نقش مطبوعات در توسعه دموکراسی در ایران (تحلیل محتوای روزنامه های کیهان و اعتماد)

اهمیت تحقیق در خصوص مطبوعات و بررسی نقش آن ها در توسعه و شکوفایی جامعه هنگامی آشکارتر می شود که این نکته را مدنظر داشته باشیم که به خاطر پیچیدگی و گستردگی جوامع،رابطه متقابل دولت و مردم به شکل چهره به چهره و مستقیم همچون گذشته امکان پذیر نیست.بنابراین مطبوعات در حکم واسطه ای هستند که دولت و مردم را از تصمیمات یکدیگر مطلع می سازد.در واقع دولت و مردم نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیف متقابلی دارندکه آگاهی از آن ها از طریق مطبوعات امکان پذیر خواهد بود.زیرا برد بالای آن ها به دولت مردان این امکان را می دهد تا در کوتاه ترین زمان ممکن مردم را از تصمیمات خود آگاه سازند و مردم نیز با بیان نکات مثبت و منفی عملکرد دولت مردان از طریق رسانه ها آن ها را کنترل کنند.از آنجایی که رسیدن به یک جامعه دموکرات که در آن حقوق مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی که یکی از تاثیرگذارترین رسانه های جمعی حال حاضر می باشد اهمیت به سزایی برخوردار است.لذا محقق بر خود واجب می دید تا نقش مطبوعات را در یاری رساندن به جامعه برای بسط هر چه بیشتر دموکراسی در ایران را بررسی نماید. با توجه به مسئله مطرح شده هدف اصلی از پژ‍وهش حاضر بررسی نقش مطبوعات در توسعه دموکراسی در ایران است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی است در این تحقیق از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل دو روزنامه کیهان و اعتماد که در شهر تهران منتشر می شود، می باشد . نمونه آماری به دلیل وسعت جامعه آماری به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای جامعه مورد نظر انتخاب می شود . به این صورت که ابتدا از میان فصل های سال یک فصل به به صورت تصادفی انتخاب می شود سپس از هر فصل یک ماه به صورت تصادفی انتخاب گردید. همچنین ازمیان هفته های اول تا چهارم هر ماه یک ماه به طور تصادی انتخاب می شود همین طور از میان روزهای هفته یک روز به عنوان نمونه به صورت تصادفی ساده انتخاب می شوند . متغیر مستقل در این تحقیق توسعه دموکراسی در ایران است و متغیروابسته شامل نقش مطبوعات باد شده در نمونه آماری (اعتماد،کیهان) است. از آنجایی که هدف این تحقیق ارائه تصویری کلان از روزنامه هاست،تمامی مطالب منتشر شده در صفحه ی سیاسی روزنامه هایی که با عنوان نمونه انتخاب شده اند مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین آنچه در این تحقیق مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد تیترها،عکس ها و اخبار درج شده در صفحه ی سیاست رونامه های اعتماد و کیهان استفاده شد. متغیرها،مقولات و زیر مقولات تحقیق شامل موارد زیر می باشد : 1)نام روزنامه (اعتماد،کیهان) ، 2)ماه انتشار مطلب ، 3)روز انتشار مطلب، 4)موضوع مطلب (1.سیاست داخلی،سیاست بین الملل)، 5)جهت گیری نسبت به موضوع مطلب (مثبت،منفی؛خنثی،هم مثبت و هم منفی،نامعلوم)،6)منابع خبری مورد اشاره در مطلب (ایرنا،ایسنا،ایلنا،مهر،فارس،سرویس خبری روزنامه،خبرگزاری خارجی،بدون منبع،سایر) 7)شخصیت های حقیقی یا حقوقی مورد اشاره در مطلب ، 8)جهت گیری نسبت به شخصیت های حقیقی یا حقوقی ،9) محل وقوع رویداد،10)سطح زیر چاپ مطلب (فضای اشغال شده توسط مطلب اعم از عکس،تیترو متن خبر به سانتی متر ستونی)،11)مهمترین شخصیت مطرح در تیتر هر مطلب،غیر از نشانگاه ممکن است افرادی به عنوان مهم ترین شخصیت(حقیقی یا حقوقی) مطرح باشند.اهمیت این شخصیت ها بر اساس شهرت و مقام رسمی آن ها ارزیابی می شود.،12)مهم ترین عکس صفحه سیاست:منظور بزرگترین عکس و اصلی ترین عکس در صفحه سیاسی روزنامه های ذکر شده می باشد.،زیر مقوله های مربوط به موضوع مطلب شامل : 1)سیاسی داخلی و 2)سیاسی بین الملل بوده است .